Σε έναν κόσμο που ταλανίζεται από γεωπολιτική αστάθεια, ενεργειακές κρίσεις και οικολογικά όρια που ξεπερνιούνται, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιλέγει να μην αποσυρθεί στον σκεπτικισμό. Αντίθετα, συνεχίζει να επενδύει στον ριζικό μετασχηματισμό. Μέσα από θεσμούς, καινοτομία και ηθική συνείδηση, κάνει σαφές ότι η οικολογική μετάβαση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά πρότυπο ευημερίας.
Η πρόσφατη ψήφιση του Κανονισμού για την Πιστοποίηση Αφαιρέσεων και Γεωργίας Άνθρακα (CRCF) αποτελεί μια τέτοια πράξη πίστης στο μέλλον και απόδειξη ότι η Ευρώπη μπορεί ακόμη να ηγείται με αξίες.
Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2024/3012.Μια πρωτοβουλία-ορόσημο
Ο Κανονισμός CRCF (Carbon Removals and Carbon Farming Regulation), δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 6 Δεκεμβρίου 2024 και φέρει αριθμό (ΕΕ) 2024/3012. Πρόκειται για το πρώτο ευρωπαϊκό εθελοντικό πλαίσιο πιστοποίησης για Αφαιρέσεις άνθρακα από την ατμόσφαιρα, γεωργία άνθρακα και αποθήκευση άνθρακα σε προϊόντα
Ο κανονισμός καθορίζει τα Ενιαία κριτήρια ποιότητας (EU Quality Criteria) για τις αφαιρέσεις, τους Διαφανείς μηχανισμούς παρακολούθησης, αναφοράς και επαλήθευσης (MRV) καθώς και τοΠλαίσιο πιστοποίησης που αποτρέπει το greenwashing και επιτρέπει στους επενδυτές να υποστηρίζουν αξιόπιστα έργα
Η εφαρμογή του CRCF αναμένεται να δώσει ώθηση σε βιώσιμες αγορές άνθρακα και να προσφέρει πρόσθετα εισοδήματα σε αγρότες, ερευνητές και κατασκευαστές.
Ο όρος permanent carbon removal αναφέρεται σε πρακτικές που δεσμεύουν CO₂ από την ατμόσφαιρα και το αποθηκεύουν για αιώνες. Στον πυρήνα του Κανονισμού περιλαμβάνονται τεχνολογικές λύσεις όπως:
DACCS (Direct Air Carbon Capture with Storage), BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage), BioCCS – Δέσμευση από βιομάζα, Χημική αποθήκευση σε υλικά κατασκευών και Καινοτομίες με τεκμηριωμένη διάρκεια αποθήκευσης >100 έτη.
Όμως η ευρωπαϊκή ένωση δεν σταματά εδώ, ενισχύει την όλη προσπάθεια με χρηματοδοτικά εργαλεία που υποστηρίζουν την καινοτομία όπως το Horizon Europe – Cluster 5 (κλίμα, ενέργεια, κινητικότητα), το Innovation Fund ένα από τα μεγαλύτερα funds στον κόσμο για πράσινες τεχνολογίες, το European Innovation Council (EIC) για την ενίσχυση από την έρευνα έως την εμπορική εφαρμογή καθώς και μέσω Κρατικών Ενισχύσεων σύμφωνες με τις Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για το Κλίμα και την Ενέργεια
Τι είναι όμως η Γεωργία Άνθρακα;. Μα τίποτε λιγότερο και τίποτα περισσότερο από μια επιστροφή της φροντίδας στο έδαφος. Η γεωργία άνθρακα προσεγγίζει τη γεωργία όχι μόνο ως παραγωγή, αλλά ως διαχείριση οικολογικών ισορροπιών. Στο επίκεντρο βρίσκονται πρακτικές που είτε αυξάνουν την αποθήκευση άνθρακα είτε μειώνουν τις εκπομπές, όπωςη βελτίωση της χρήσης λιπασμάτων, η ανασύσταση υγροτόπων, τυρφώνων καιβιοτόπων, εφαρμογή πρακτικών αγροδασοπονίας, με δέντρα περιφερειακά των καλλιεργειών, με φυτά κάλυψης, συντήρηση εδάφους και φυτοφράκτες καθώς και βιώσιμες αναδασώσεις.
Πάνω στο θέμα της γεωργίας άνθρακα έχουν προβλεφθεί χρηματοδοτησεις και πρωτοβουλίες μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτική (ΚΑΠ) με περιβαλλοντικά κίνητρα και πράσινες πληρωμές, μέσω του Horizon Europe – Cluster 6 (A Soil Deal for Europe), το Πρόγραμμα LIFE ( Carbon Farming, σε 700 φάρμες έως το 2027) και το Carbon Farming CE (2023–2026, ένα πρόγραμμα ύψους 1.8 εκατ. ευρώ, σε 9 χώρες με 11 εταίρους)
Ο Κανονισμός CRCF επιτρέπει πιστοποίηση της γεωργίας άνθρακα, και έως το 2026 θα εξεταστεί η επέκταση του πλαισίου και στις εκπομπές από την κτηνοτροφία.
Το CRCF δεν αγκαλιάζει μόνο το χώμα και τα δέντρα, αλλά και την αρχιτεκτονική. Τα βιο-υλικά, όπως το ξύλο ή τα υπολείμματα γεωργικής παραγωγής, μπορούν να μετατραπούν σε μακροχρόνια αποθήκες άνθρακα.
Η νέα Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD) επιτρέπει τόσο της δήλωση της αποθηκευτικής ικανότητας άνθρακα στα πιστοποιητικά (EPCs) όσο και την πιστοποίηση μέσω της μεθοδολογίας CRCF για διαφάνεια και αξιοπιστία
Κατά την άποψη των Ανθρώπων του Greeb Swans, ο Κανονισμός CRCF είναι κάτι παραπάνω από ένα νομοθέτημα. Είναι η επιβεβαίωση ότι η Ευρώπη ακόμα και όταν αμφισβητείται επιλέγει να προηγείται. Όχι γιατί είναι εύκολο ή ανέξοδο. Αλλά γιατί είναι σωστό.
Μέσα από τον συνδυασμό καινοτομίας, επιστήμης και αγροτικής εμπειρίας, χτίζει μια ήπειρο που όχι μόνο δεν επιβαρύνει, αλλά συμμετέχει ενεργά στην αποκατάσταση του κλίματος.
Και ίσως, τελικά, το μεγαλύτερο μήνυμα να είναι αυτό: μπορούμε να επιστρέψουμε στη γη και να την αναγνωρίσουμε ξανά ως σύμμαχο.
——————————–
Πηγές & Τεκμηρίωση:
Κανονισμός (ΕΕ) 2024/3012 – EUR-LexHorizon Europe – Cluster 5 & 6
Innovation Fund
European Innovation Council (EIC)
Common Agricultural Policy (CAP)
LIFE Programme – Carbon Farming
Carbon Farming CE project (2023–2026)
