Στην Ελλάδα του 2025 η συζήτηση για το ESG έχει πάψει να είναι περιθωριακή και έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του δημόσιου διαλόγου για την επιχειρηματικότητα. Η απαίτηση για διαφάνεια, βιωσιμότητα και κοινωνική υπευθυνότητα δεν αποτελεί πλέον μια «ωραία ιδέα», αλλά έναν παράγοντα που καθορίζει την πρόσβαση σε κεφάλαια, την αξιοπιστία στις αγορές και τη σχέση των επιχειρήσεων με την κοινωνία. Παρά την πρόοδο, οι μελέτες που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα δείχνουν ότι η χώρα βρίσκεται ακόμα σε ένα κρίσιμο μεταίχμιο, όπου η επιθυμία συναντά τις δυσκολίες της εφαρμογής.
Η έρευνα του Forbes Greece, σε συνεργασία με την EY Ελλάδος και τη Net Zero Analytics, εξέτασε τις 100 μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες με βάση τον κύκλο εργασιών τους. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά: η μέση βαθμολογία διαφάνειας στο ESG Transparency Index ήταν 21,6 μονάδες σε σύνολο 52, ένα αποτέλεσμα που αποτυπώνει την πρόοδο αλλά και την απόσταση από τα διεθνή πρότυπα. Ενώ το 54% των εταιρειών έχει εκδώσει έκθεση βιώσιμης ανάπτυξης σύμφωνα με αναγνωρισμένα διεθνή πρότυπα, μόλις το 36% έχει θέσει σαφείς και μετρήσιμους στόχους μείωσης εκπομπών με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, ενώ λιγότερο από το 30% έχει προχωρήσει σε ανεξάρτητη εξωτερική διασφάλιση των δεδομένων τους. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι, αν και υπάρχει μια ομάδα πρωτοπόρων επιχειρήσεων που ξεχωρίζει, η πλειοψηφία βρίσκεται ακόμη στα πρώτα βήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Alumil, η οποία κατέκτησε τη βαθμίδα Diamond στην αξιολόγηση του Forbes, ενσωματώνοντας πρακτικές διαφάνειας και βιωσιμότητας που μπορούν να σταθούν διεθνώς.
Την ίδια στιγμή, η μελέτη του Global Compact Network Hellas εστιάζει στη διάσταση της κουλτούρας. Ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν πρόθυμες να δηλώσουν δέσμευση στις αρχές της βιωσιμότητας, η ενσωμάτωση του ESG στη στρατηγική και στις καθημερινές διαδικασίες τους είναι ακόμα περιορισμένη. Οι περισσότερες βρίσκονται σε ένα στάδιο όπου οι πρωτοβουλίες λειτουργούν ως μεμονωμένα έργα και όχι ως τμήμα μιας συνεκτικής εταιρικής στρατηγικής. Η Grant Thornton Ελλάδας, μέλος του δικτύου, έχει υπογραμμίσει ότι η διαφορά γίνεται αισθητή μόνο όταν οι αρχές του ESG παύουν να είναι επικοινωνιακή άσκηση και γίνονται οργανικό στοιχείο της διακυβέρνησης και της ανάπτυξης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρωτοβουλία του ΣΕΒ στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτέλεσε ένα ηχηρό μήνυμα. Ο Σύνδεσμος αφιέρωσε το περίπτερό του στο ESG, επιλέγοντας να φέρει στο προσκήνιο εταιρείες που ήδη κινούνται ενεργά σε αυτό το πεδίο. Ανάμεσά τους, η ΔΡΟΜΕΑΣ που παρουσίασε όλη την πορεία της τα τελευταία 15+ χρόνια , απ τις πιστοποιήσεις μέχρι την ανάπτυξη νέων προϊόντων, η ΑΚΡΙΤΑΣ που παρουσίασε τη δική της προσέγγιση στη βιώσιμη ανάπτυξη, με δράσεις για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και διεθνείς πιστοποιήσεις, η ISOMAT ανέδειξε την καλλιέργεια μιας εταιρικής κουλτούρας που εστιάζει στην υπευθυνότητα απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνία και η BIOSOLIDS που κατέθεσε τις δράσεις της πάνω στην Κυκλική Οικονομία και αειφορία, την κοινωνική συμμετοχή και την προστιθέμενη αξία των προιόντων κομπορτοποίησης με θετικό πρόσημο στο περιβάλλον.. Αυτή η πρωτοβουλία δείχνει ότι ο ΣΕΒ επιχειρεί να διαμορφώσει όχι απλώς ένα θεσμικό αφήγημα, αλλά ένα ζωντανό εργαστήριο παραδειγμάτων, όπου οι επιχειρήσεις καλούνται να δείξουν εμπράκτως τις δράσεις τους.
Η εικόνα γίνεται πιο κατανοητή όταν συγκριθεί με τα διεθνή δεδομένα. Στην Ευρώπη, το ESG δεν είναι πια επιλογή, αλλά υποχρέωση. Η Οδηγία CSRD και τα ευρωπαϊκά πρότυπα αναφοράς έχουν μετατρέψει τη διαφάνεια σε όρο συμμετοχής στην αγορά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η εικόνα είναι αντιφατική: από τη μία, οι μεγάλες εταιρείες δείχνουν τον δρόμο, αλλά από την άλλη το πολιτικό περιβάλλον είναι πολωμένο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αντιστάσεις στην καθολική εφαρμογή. Στην Ασία βλέπουμε μια πολυμορφία. Στην Ιαπωνία και στη Νότια Κορέα, οι επιχειρήσεις υιοθετούν ESG πρακτικές μεθοδικά και στρατηγικά, ενώ σε αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα συνυπάρχουν πρωτοπόρες πρωτοβουλίες με μεγάλες καθυστερήσεις, λόγω της πίεσης για ταχεία ανάπτυξη.
Όλα αυτά φέρνουν την Ελλάδα σε ένα κομβικό σημείο. Οι έρευνες του Forbes Greece και του Global Compact Network Hellas, σε συνδυασμό με τις δράσεις του ΣΕΒ, δείχνουν ότι η χώρα έχει κάνει βήματα αλλά παραμένει σε απόσταση από το να θεωρείται ώριμη αγορά ESG. Οι ελληνικές επιχειρήσεις καλούνται να ξεπεράσουν το στάδιο της επικοινωνιακής διαχείρισης και να επενδύσουν στη συστηματική μέτρηση, στην ανεξάρτητη διασφάλιση και στην ουσιαστική ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη στρατηγική τους.
Η αειφορία δεν είναι μόδα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο θα κριθεί η ανθεκτικότητα και η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού επιχειρείν την επόμενη δεκαετία. Η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι: αν θα ακολουθήσει τις ευρωπαϊκές αγορές στο δρόμο της υποχρεωτικής διαφάνειας και της μετρήσιμης ευθύνης ή αν θα αρκεστεί στο να παραμένει ουραγός, ακολουθώντας με βραδύ ρυθμό. Το μήνυμα είναι σαφές: το μέλλον ανήκει σε εκείνους που θα μετατρέψουν το ESG σε στρατηγικό εργαλείο και όχι σε μια ακόμα σελίδα εταιρικής προβολής.
Πηγές
Πηγές:
